Khô mắt sau sinh & Cách điều trị tại nhà an toàn

Bị khô mắt sau sinh là một vấn đề phổ biến mà nhiều phụ nữ phải đối mặt hiện nay. Tuy ít được nhắc đến trong các cuộc trò chuyện về sức khỏe sau sinh, nhưng thực tế tình trạng này lại gây ra không ít phiền toái và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của các chị em. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về nguyên nhân tại sao bị khô mắt sau sinh và những cách điều trị tại nhà an toàn để giúp giảm bớt tình trạng khó chịu này.

Đọc thêm:Khô mắt là bệnh gì? Cách điều trị như thế nào?

Tại sao các mẹ bỉm thường bị khô mắt sau sinh?

Những thay đổi ở mắt là hiện tượng thường gặp vào thời kỳ hậu sản. 15% những thay đổi này là một phản ứng sinh lý lành tính khi cơ thể chuẩn bị sinh nở và sẽ hết sau khi sinh. Tuy nhiên, một số bệnh lý như khô mắt sau sinh đòi hỏi việc xác định chính xác các nguyên nhân để chẩn đoán kịp thời và xử trí ngay lập tức. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh khô mắt sau sinh ở các mẹ bỉm:

Sự thay đổi nội tiết tố sau khi mang thai: Sau khi sinh con, cơ thể phụ nữ ngừng sản xuất một lượng lớn estrogen và progesterone. Sự sụt giảm hormone đột ngột này có thể dẫn đến tình trạng khô da ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, bao gồm cả mắt.

Nồng độ estrogen giảm tác động đến các tuyến bã nhờn trong cơ thể bao gồm cả tuyến Meibomian ở rìa mỗi mí mắt. Tuyến Meibomian giảm hoạt động, dẫn đến tiết ra ít dầu hơn. Kết quả là nước mắt bay hơi nhanh chóng khiến màng nước mắt trở nên không ổn định và dẫn đến khô mắt. Tình trạng này có thể kéo dài trong suốt thai kỳ, trong quá trình phục hồi sau sinh và thậm chí trong suốt giai đoạn cho con bú.

Thay đổi nội tiết tố gây khô mắt sau sinh gây khô mắt

Khả năng giữ chất lỏng thấp hơn: sau khi sinh con, khả năng lưu giữ chất lỏng trong ống mắt của người phụ nữ sẽ giảm đi. Điều này có thể làm thay đổi hình dạng của giác mạc, dẫn đến thị lực bị mờ và mắt bị khô.
Tình trạng mất nước sau khi sinh do cho con bú cũng có thể ảnh hưởng đến màng nước mắt, khiến màng nước mắt mất cân bằng và gây ra khô mắt.
Viêm mắt do bệnh tự miễn: Trong ba tháng đầu tiên và giai đoạn sau sinh, một số bệnh tự miễn bao gồm viêm mắt có thể trở nên trầm trọng hơn. Khi đó, hệ thống miễn dịch sẽ tấn công nhầm vào các tế bào và mô trong cơ thể, bao gồm cả mô mắt. Mô mắt bị tổn thương có thể dẫn đến viêm nhiễm và làm giảm tiết dầu từ tuyến Meibomian. Điều này làm cho màng nước mắt trở nên không ổn định và làm tăng nguy cơ khô mắt.
Thiếu ngủ và mệt mỏi: Việc chăm sóc và nuôi dưỡng em bé mới sinh thường dẫn đến sự thiếu ngủ và mệt mỏi, điều này có thể gây ra tình trạng mắt khô do cơ thể không có đủ thời gian để phục hồi.
Stress: Stress và áp lực từ việc chăm sóc em bé, cũng như sự thay đổi trong cuộc sống gia đình có thể làm tăng nguy cơ khô mắt.
Thói quen sử dụng thiết bị điện tử: Các bà mẹ sau sinh thường dành nhiều thời gian trên điện thoại di động hoặc máy tính để giải trí hoặc tìm kiếm thông tin về việc chăm sóc con cái. Việc sử dụng thiết bị điện tử quá mức có thể gây ra khô mắt do giảm tần suất chớp mắt.
Điều kiện môi trường: Sự thay đổi trong điều kiện môi trường, như không khí khô hoặc sử dụng điều hòa không khí, cũng có thể gây ra mắt khô sau sinh.

Các triệu chứng thường gặp khi bị khô mắt sau sinh

Một số triệu chứng thường gặp khi bị khô mắt sau sinh mà người phụ nữ có thể gặp phải bao gồm:

Cảm giác khô rát, cộm xốn kèm tình trạng chảy nước mắt sống.
Mắt đỏ hoặc sưng, cảm giác như có cát hoặc chất bẩn trong mắt.
Cảm giác đau nhức hoặc kích thích trong mắt.
Suy giảm thị lực, nhìn mờ hoặc nhìn đôi.
Cảm giác chói mắt hoặc khó nhìn trong môi trường ánh sáng mạnh.
Thường xuyên chớp mắt hoặc cảm thấy cần phải chớp mắt để làm ướt mắt.
Mắt có thể có vệt bẩn hoặc vệt trắng khi nhìn vào ánh sáng.

Cách điều trị khô mắt sau sinh tại nhà an toàn

Hiện nay, có một loạt các phương pháp điều trị khô mắt cho phụ nữ sau khi sinh, từ thuốc nhỏ mắt đến các biện pháp có thể tự thực hiện tại nhà. Dưới đây là một số phương pháp cải thiện và điều trị tại nhà an toàn:

Thuốc nhỏ mắt: các trường hợp khô mắt nhẹ sau sinh có thể được điều trị bằng cách sử dụng thường xuyên nước mắt nhân tạo hoặc thuốc tra mắt dạng dầu. Thực tế, nước mắt nhân tạo thường là bước đầu tiên trong điều trị khô mắt.

Hiện nay, có rất nhiều nhãn hiệu nước mắt nhân tạo được bán mà không cần kê đơn. Chúng có nhiều loại thành phần và độ nhớt khác nhau phù hợp với nhu cầu của từng người dùng. Trong đó, Novotane Ultra là một trong những sản phẩm được nhiều bệnh viện và phòng khám mắt sử dụng. Với thành phần chính bao gồm PEG, PG sản phẩm có khả năng cấp ẩm và làm dịu tốt giúp các bà mẹ sau sinh nhanh chóng cảm thấy dễ chịu ngay sau khi sử dụng. Bảng thành phần lành tính, không có chất bảo quản có hại nên mẹ hoàn toàn có thể sử dụng Novotane ultra thường xuyên mà không lo ảnh hưởng đến con nhỏ hay gây tổn thương lâu dài cho mắt.

Chườm ấm là cách hữu hiệu để điều trị khô mắt ở những phụ nữ bị tắc tuyến meibomian do thay đổi nội tiết tố. Chườm một miếng gạc ấm lên mắt trong ít nhất năm phút giúp mở các tuyến meibonian và làm mềm lớp meibun bị cứng lại.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chườm nóng ẩm là tốt nhất. Do đó, nên tìm mua các loại gạc cung cấp nhiệt ẩm trong khoảng thời gian thích hợp tại các hiệu thuốc hoặc phòng khám chuyên khoa mắt.

Thời gian chườm ấm được khuyến nghị là từ 5 đến 10 phút. Điều quan trọng là phải đảm bảo rằng miếng gạc được làm nóng ở nhiệt độ thích hợp và không làm bỏng mí mắt. Chườm ấm càng thường xuyên thì càng tốt, nhưng hai lần một ngày là phù hợp nhất đối với nhiều bệnh nhân.

Bổ sung dinh dưỡng: các bác sĩ chuyên khoa mắt khuyên rằng việc bổ sung dinh dưỡng là một phần của kế hoạch điều trị khô mắt toàn diện. Các thực phẩm bổ sung có chứa axit béo omega-3 có thể giúp giảm khô mắt. Nguồn cung cấp omega-3 tốt bao gồm các loại cá nước lạnh như cá hồi, cá mòi, cá trích và cá tuyết. Để có nguồn omega-3 dành cho người ăn chay, một số bác sĩ khuyên dùng hạt lanh, hạt chia, quả óc chó và đậu tây, cùng với các lựa chọn khác.

Uống nhiều nước hơn cũng có thể giúp giảm triệu chứng khô mắt. Mất nước thường làm cho vấn đề khô mắt trở nên tồi tệ hơn. Điều này đặc biệt đúng trong thời tiết nóng, khô và nhiều gió.
Chớp mắt thường xuyên hơn. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng mọi người có xu hướng chớp mắt ít hơn bình thường khi xem máy tính hoặc điện thoại thông minh. Tỷ lệ chớp mắt giảm có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm các triệu chứng khô mắt. Vì vậy, hãy cố gắng chớp mắt thường xuyên hơn khi sử dụng các thiết bị điện tử. Ngoài ra, khi chớp mắt nên thực hiện chớp mắt hoàn toàn, nhẹ nhàng khép hai mí mắt lại với nhau để trải đầy một lớp nước mắt mới lên mắt.
Nghỉ giải lao thường xuyên trong quá trình sử dụng máy tính. Một nguyên tắc nhỏ là hãy rời mắt khỏi màn hình ít nhất 20 phút một lần. Khi đó, hãy nhìn vào bất kì vật gì cách mắt bạn ít nhất 20 feet (6m) và tập trung vào nó trong ít nhất 20 giây. Các bác sĩ mắt gọi đây là ” quy tắc 20-20-20 ” và việc tuân theo quy tắc này có thể giúp giảm khô mắt và mỏi mắt khi sử dụng máy tính.
Loại bỏ triệt để lớp trang điểm mắt, bút kẻ mắt và các sản phẩm trang điểm mắt khác có thể làm tắc các lỗ hở của tuyến lệ ở chân lông mi, dẫn đến rối loạn chức năng tuyến meibomian, gây khô mắt do bốc hơi nước mắt. Vào cuối ngày, hãy tẩy trang thật sạch vùng mí mắt và lông mi.
Làm sạch mí mắt của bạn. Khi rửa mặt trước khi đi ngủ, đừng quên rửa nhẹ nhàng mí mắt để loại bỏ vi khuẩn có thể gây viêm bờ mi và các vấn đề gây tắc tuyến meibomian dẫn đến triệu chứng khô mắt. Rửa mí mắt và lông mi bằng chất tẩy rửa nhẹ, chẳng hạn như dầu gội trẻ em pha loãng hoặc khăn lau mí mắt được làm ẩm sẵn có bán ở hiệu thuốc.
Kính mắt có tấm chắn hai bên có thể bảo vệ mắt bạn khỏi gió hút ẩm và các mảnh vụn khó chịu.
Đeo kính râm chất lượng. Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và khí hậu khô có thể góp phần gây khô mắt. Khi ở ngoài trời vào ban ngày, hãy luôn đeo kính râm để chặn 100% tia UV của mặt trời .
Sử dụng máy tạo độ ẩm. Không khí khô trong nhà, đặc biệt là ở vùng có khí hậu khô hoặc ở vùng có khí hậu lạnh vào mùa đông. Hãy cân nhắc việc bổ sung thêm máy tạo độ ẩm để tăng độ ẩm tương đối trong nhà bạn.

Một số lưu ý khi bị khô mắt sau sinh

Một số lưu ý các chị em có thể làm để ngăn ngừa hoặc giảm triệu chứng khô mắt sau sinh, chẳng hạn như:

Dùng nước mắt nhân tạo hoặc thuốc tra mắt dạng dầu trước khi đi ngủ để tránh khô mắt vào buổi sáng.
Tránh những thứ như máy sấy tóc, quạt bàn và các nguồn luồng không khí mạnh khác.
Tăng độ ẩm cho các phòng khô hanh bằng cách sử dụng máy tạo độ ẩm hoặc đặt một chậu nước bên cạnh quạt gió.
Kết hợp nhiều vitamin và các dưỡng chất vào chế độ ăn uống như vitamin A, chất chống oxy hóa và các axit béo tốt cho mắt.
Bảo vệ mắt bạn khỏi gió, ô nhiễm và các chất kích thích khác bằng cách đeo kính có tấm chắn hai bên khi ra ngoài.

Khô mắt sau sinh có thể xảy ra bởi nhiều nguyên nhân chủ yếu đến từ sự thay đổi nội tiết tố cùng với áp lực đến từ việc phải chăm sóc em bé mới sinh. Tình trạng này có thể được cải thiện nhanh chóng nếu áp dụng các biện pháp đơn giản như dùng nước mắt nhân tạo, chườm ấm và bổ sung dinh dưỡng đầy đủ. Việc nhận biết và xử lý kịp thời các vấn đề liên quan đến mắt sau sinh là một phần quan trọng trong quá trình hồi phục và chăm sóc sức khỏe thời kỳ hậu sản.