Mắt bị khô và chảy nước mắt là những vấn đề phổ biến mà nhiều người gặp phải trong cuộc sống hàng ngày. Mắt khô, hay hội chứng mắt khô, có nguồn gốc từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Vậy để hiểu rõ hơn về việc tại sao mắt lại trở nên khô và chảy nước mắt, hãy cùng khám phá trong bài viết dưới đây
Đọc thêm: Khô mắt sau sinh & Cách điều trị tại nhà an toàn – Novotane
1. Vì sao mắt bị khô? Vì sao chảy nước mắt sống?
Mắt khô không chỉ là một bệnh lý phức tạp mà còn là một vấn đề sức khỏe phổ biến. Theo một thống kê gần đây, Việt Nam có khoảng 4 đến 6 triệu người mắc khô mắt ở các mức độ khác nhau. Bệnh lý này đặc trưng bởi sự mất cân bằng nội môi của màng nước mắt, dẫn đến khả năng sản xuất nước mắt giảm đi hoặc chất lượng của nước mắt không đủ để duy trì sự ẩm ướt cho bề mặt mắt.
Mắt bị khô có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, bao gồm:
- Tuổi và giới tính: Sản xuất nước mắt giảm đi theo tuổi tác, làm cho người lớn tuổi dễ bị khô mắt hơn. Bên cạnh đó, nữ giới có nguy cơ bị cao hơn so với nam giới do thay đổi hormone trong thai kỳ, sử dụng thuốc tránh thai đường uống và mãn kinh.
- Thiếu các chất dinh dưỡng thiết yếu như các acid béo hay vitamin A: Omega-3,6 và vitamin A góp phần duy trì cấu trúc và chức năng màng nước mắt. Khi thiếu hụt chúng, cơ thể có thể không sản xuất đủ lượng nước mắt cần thiết, dẫn đến tình trạng mắt bị khô.
- Môi trường khô hanh: Sống và làm việc trong một môi trường có độ ẩm thấp hoặc thường xuyên tiếp xúc với không khí khô có thể làm nước mắt bay hơi nhanh chóng và dẫn đến mắt khô.
- Phẫu thuật khúc xạ: Sau phẫu thuật khúc xạ, một số người có thể trải qua tình trạng mắt khô do ảnh hưởng của quá trình phục hồi sau phẫu thuật khiến mắt tiết ít nước mắt hơn.
- Dùng kính áp tròng: Sử dụng kính áp tròng trong thời gian dài có thể làm giảm sự bảo vệ và bôi trơn tự nhiên của nước mắt, khiến lớp màng nước mắt trở nên mất cân bằng và dẫn đến khô mắt.
- Ít chớp mắt: Khi chúng ta tập trung làm việc trước màn hình máy tính hoặc điện thoại di động, thói quen ít chớp mắt có thể khiến mắt tiếp xúc với không khí lâu hơn, nước mắt dễ bay hơi và dẫn đến mắt bị khô.
- Thuốc: Một số loại thuốc như isotretinoin, thuốc kháng histamin, thuốc tránh thai có thể làm giảm sản xuất nước mắt và gây ra khô mắt.
- Một số bệnh lý bao gồm tiểu đường, viêm kết mạc, viêm nước mắt, và các bệnh lý khác cũng có thể gây ra khô mắt.
Trái ngược với khô mắt, chảy nước mắt sống là hiện tượng nước mắt tiết ra quá mức, gây ra tình trạng mắt ướt và tầm nhìn bị nhòe, đồng thời tạo cảm giác khó chịu cho người bệnh. Mặc dù vậy, chảy nước mắt là một phản ứng tự nhiên của cơ thể, nhằm bảo vệ mắt khỏi các chất kích ứng thông qua việc rửa trôi các chất lạ ra khỏi mắt và ngăn chúng gây tổn thương cho mắt.
Nguyên nhân của hiện tượng chảy nước mắt sống có thể đến từ các yếu tố sau:
- Kích thích từ môi trường: Bụi bẩn, côn trùng, ánh sáng mạnh hoặc hóa chất có thể kích thích tuyến nước mắt tiết ra nhiều nước mắt hơn để làm sạch và bảo vệ mắt.
- Các bệnh lý như viêm kết mạc, tắc nghẽn tuyến lệ, viêm mí mắt và các bệnh lý khác cũng có thể gây ra sự chảy nước mắt quá mức.
- Bị tổn thương ở những vùng quanh mắt: Một số tổn thương hoặc chấn thương gây ra cho mắt hoặc cấu trúc xung quanh mắt cũng có thể kích thích tiết nước mắt.
- Dị ứng với phấn hoa, mạt bụi, lông chó mèo hoặc hóa chất. Khi tiếp xúc với các chất này, hệ miễn dịch có thể phản ứng bằng cách tiết ra histamin và các chất gây viêm khác. Chúng sẽ kích thích tuyến nước mắt tiết nhiều nước mắt hơn bình thường để loại bỏ các chất gây dị ứng ra khỏi mắt. Trong trường hợp dị ứng, sự chảy nước mắt thường đi kèm với các triệu chứng khác như ngứa, châm mắt và chảy dịch mũi.
2. Tại sao mắt bị khô nhưng vẫn bị chảy nước mắt sống liên tục?
Mắt bị khô nhưng vẫn chảy nước mắt sống liên tục, điều này nghe có vẻ khó hiểu. Nhưng đó lại là một triệu chứng phổ biến của bệnh khô mắt. Hiện tượng này xảy ra khi tuyến meibomius không sản xuất đủ dầu cho lớp ngoài của màng nước mắt. Vì vậy, lớp nước ở giữa của màng nước mắt sẽ bay hơi quá nhanh. Để đáp lại, tuyến lệ sẽ cố gắng tiết ra nhiều nước mắt hơn để bù đắp. Nhưng những giọt nước mắt này không có lớp dầu để giữ lại khiến chúng không có khả năng bôi trơn và giữ ẩm. Vì vậy, chảy nước mắt sống chỉ là cơ chế tự bảo vệ tạm thời của cơ thể chứ không thể giải quyết bệnh khô mắt một cách triệt để.
3. Cách giảm khô mắt hạn chế chảy nước mắt sống
Để giảm khô mắt và hạn chế chảy nước mắt sống, việc áp dụng các biện pháp sau đây có thể sẽ vô cùng hữu ích:
- Sử dụng nước mắt nhân tạo: Một trong những cách đơn giản và hiệu quả nhất để giảm khô mắt là sử dụng nước mắt nhân tạo, và Novotane Ultra là một sự thay lựa chọn phổ biến của nhiều bác sĩ chuyên khoa và phòng khám mắt. Sản phẩm giúp cung cấp độ ẩm cho mắt và giảm cảm giác khô mắt một cách hiệu quả. Với các thành phần bao gồm PEG, PG và HP-guar, Novotane Ultra giúp duy trì độ ẩm cần thiết cho bề mặt mắt, giảm đi cảm giác khô và khó chịu. Khi mắt đã đủ độ ẩm, sẽ giảm thiểu khả năng xảy ra hiện tượng chảy nước mắt sống.
- Ăn các thực phẩm giàu Vitamin A: Vitamin A đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự khỏe mạnh của đôi mắt. Việc tiêu thụ thực phẩm giàu vitamin A như cà rốt, cà chua, rau xanh, trứng và gan có thể cải thiện chất lượng nước mắt và giảm tình trạng khô mắt. Vitamin A giúp tăng tiết mucin, tăng chất lượng nước mắt và giữ cho nước mắt dính chặt lên bề mặt mắt.
- Ngoài việc bổ sung vitamin A từ thực phẩm, Novotane Softcap cũng là một lựa chọn đáng để thử. Với bảng thành phần chứa vitamin A cùng các dưỡng chất quan trọng khác cho mắt, sản phẩm này có thể hỗ trợ hiệu quả trong việc điều trị tình trạng khô mắt.
Chế độ sinh hoạt hợp lý: Duy trì một chế độ sinh hoạt lành mạnh và cân đối cũng rất quan trọng để giảm khô mắt. Hãy cố gắng ngủ đủ giấc, hạn chế thời gian tiếp xúc với màn hình điện tử, đặc biệt là trước khi đi ngủ, và bảo vệ mắt khỏi các tác nhân gây kích ứng như khói, bụi và hóa chất.
4. Một số lưu ý khi tình trạng mắt bị khô và chảy nước mắt sống nhiều
Dưới đây là một số lưu ý quan trọng khi đối mặt với tình trạng mắt bị khô và chảy nước mắt sống nhiều:
- Nhớ chớp mắt thường xuyên khi sử dụng máy tính và thỉnh thoảng rời mắt khỏi màn hình và cho mắt nghỉ ngơi.
- Cố gắng không được dụi mắt vì tay bạn có thể đưa nhiều chất gây dị ứng và kích ứng vào mắt hơn.
- Sử dụng máy tạo độ ẩm trong nhà hoặc môi trường làm việc.
- Đeo kính râm để bảo vệ mắt khỏi phấn hoa, nắng và gió.
- Chườm lạnh lên mắt để tạm thời giảm bớt khó chịu.
- Thực hành vệ sinh kính áp tròng tốt, bao gồm rửa tay trước khi chạm vào mắt
- Uống nhiều nước, vì một số nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa tình trạng mất nước và khô mắt.
- Hãy thực hiện các biện pháp giảm stress như thiền, yoga hoặc tập thể dục để giữ sức khỏe tinh thần thoải mái.
Mắt bị khô và chảy nước mắt là hai vấn đề về mắt phổ biến nhất hiện nay. Chúng có thể bắt nguồn từ nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm môi trường sống hay các yếu tố cá nhân như tuổi tác, giới tính, bệnh lý toàn thân,… Việc hiểu rõ nguyên nhân cũng như thay đổi các thói quen sinh hoạt có thể giúp kiểm soát và điều trị hiệu quả khô mắt, đồng thời hạn chế việc chảy nước mắt quá mức.